Τήνος

Οι πρώτοι γνωστοί ιστορικοί κάτοικοι της Τήνου ήταν οι Μυκηναίοι. Το νησί επίσης κατοικήθηκε από τους Ίωνες. Ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτών από την Τήνο πολέμησε εναντίον των Περσών στην διάσημη μάχη των Πλαταιών, στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, καθώς και στη μάχη του Μαραθώνα. Μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η Τήνος πέρασε στην κυριαρχία των Μακεδόνων. Το 146 π.Χ., η Τήνος, όπως και όλη η Ελλάδα, έγινε μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μετά την εξάπλωση του Χριστιανισμού στο νησί, τα παγανιστικά ιερά πέρασαν σιγά-σιγά στη λήθη.

Το 1207 μ.Χ., η Τήνος, πέρασε στην κυριαρχία της Βενετίας. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Κατοχής, η Τήνος απολάμβανε πολλά ξεχωριστά δικαιώματα και εξελίχθηκε σε σημαντικό οικονομικό κέντρο του Αιγαίου. Την 31η Μαρτίου του 1821, στο χωριό Πύργος, κηρύχθηκε για πρώτη φορά στις Κυκλάδες η επανάσταση εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας. Περίπου 5.000 κάτοικοι του νησιού αποχώρησαν για να συμμετάσχουν στην Απελευθέρωση. Η Τήνος έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στον συντονισμό της αντίστασης.

• Λιβάδα: Ο απομακρυσμένος κόλπος της Λιβάδας στα Πάνω Μέρη της Τήνου χαρακτηρίζεται από μια άγρια ομορφιά. Η μαύρη άμμος, το λεπτό χαλίκι και το διαυγές νερό που βαθαίνει απότομα το καθιστούν ιδιαίτερο.
• Παχιά Άμμος: Το όνομά της της ταιριάζει απόλυτα. Απομακρυσμένη, ήσυχη και με χαμηλό προφίλ, αυτή η παραλία είναι ιδανική αν δεν αντέχεις την πολυκοσμία, αν και δεν αντέχεις τον άνεμο. Με εντυπωσιακά, χρυσαφένια αμμοθίνες που θυμίζουν έρημο, βράχια που έχουν διαμορφωθεί από τον αρμυρό αέρα και γαλαζοπράσινα νερά που λιώνουν στην ακτή, θα την λατρέψεις. Απέχει 10 χιλιόμετρα από την Χώρα.
• Σάντα Μαργαρίτα: Η Σάντα Μαργαρίτα είναι ένα μυστικό για λίγους και είναι κοντά στη Στενή, στο ανατολικό τμήμα της Τήνου. Δεν θα βρεις ομπρέλες, ξαπλώστρες ή άλλες ανέσεις εδώ. Σε αυτήν την απομονωμένη αμμουδερή παραλία με το γαλαζοπράσινο νερό, μπορείς να φτάσεις είτε από την Ποταμιά είτε με καΐκι.
• Λυχναφτιά: Ο δρόμος που ξεκινά από τον Τριαντάρο οδηγεί σε μια γαλήνια παραλία στα νοτιοανατολικά της Τήνου. Η παραλία αυτήε έχει λευκά και μαύρα βότσαλα, καθαρό βυθό και αρμυρίκια για σκιά.
• Άγιος Ρωμανός: Το εκκλησάκι στην αριστερή άκρη του ορμίσκου της Άγιας Ρωμανής είναι ο "νονός" της μεγάλης αμμουδιάς στο νότιο τμήμα της Τήνου. Η φύση έχει ευλογήσει αυτήν την αγαπημένη της Τήνου με σκιερά δέντρα, καθαρά, σμαραγδένια νερά και απεριόριστη θέα προς τη Σύρο.
• Απηγανιά: Η Απηγανιά είναι ανέγγιχτη από τον μαζικό τουρισμό και είναι κοντά στην παραλία του Αγίου Ρωμανού στα Κάτω Μέρη της Τήνου. Έχει εξαιρετική σχέση με τους λάτρεις της μοναξιάς και όσους δεν διστάζουν να περάσουν μια σύντομη περιπέτεια για να φτάσουν σε αυτό το εξωτικό μέρος. Αν θέλεις να κολυμπήσεις στα τιρκουάζ νερά της, δίπλα σε πράσινα και λευκά φυσικά γλυπτά, θα χρειαστεί να ακολουθήσεις έναν χωματόδρομο 11 χιλιομέτρων, να κατέβεις μια πλαγιά και να κατεβείς από βράχους!

• Ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, σύμβολο της ελληνικής ορθοδοξίας.
• Η εκκλησία των Tαξιαρχών.
• Ο Άγιος Νικόλαος των Καθολικών.
• Η εκκλησία της Μαλαματένιας.
• Ο οικισμός του Πύργου.
• Η Καλλιτεχνική Σχολή στον Πύργο, Κοινότητα Πανόρμου.
• Η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στον Κάμπο.
• Οι γρανιτένιοι όγκοι στο Βολάξ και στα Βολιακά.
• Ο αρχαιολογικός χώρος των Κιονίων (ναός του Ποσειδώνα).
• Ο Παραδοσιακός οικισμός του Μουντάδου.
• Ο Ναός της Ανάληψης του Χριστού στον Αρνάδο.
• Ο Ναός της Αγίας Τριάδος στο Φαλατάδο.
• Ο Ναός του Τίμιου Σταυρού στο Κτικάδο.
• Η Παναγία των Ροδαρίων στο χωριό Ξυνάρα.
• Το «Κέντρο Πίστη και Πολιτισμός» (το «παλάτι του Δεσπότη») στο χωριό Ξυνάρα.
• Ο οικισμός Υστερνίων, τόπος και κατοικία μαρμαρογλυπτών.
• Ο οικισμός Καρδιανή.
• Οι ενοριακοί ναοί των Γενεθλίων της Θεοτόκου και των Αγίων Αναργύρων στα χωριά Πλατειά και Μαρλά αντίστοιχα.
• Οι Περιστεριώνες, η πλειοψηφία των οποίων τοποθετούνται πίσω στον 18ο και 19ο αιώνα. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι κτισμένοι στην κοιλάδα του χωριού Ταραμπάδος.
• Η Μονή της Κυράς Ξένης και το Κάτω Μοναστήρι όπου υπάρχουν ενδείξεις και ευρήματα από την προϊστορική εποχή (ένας θολωτός τάφος Μυκηναϊκών και ένας τάφος των Γεωμετρικών χρόνων).
• Η περιοχή της Ευαγγελιστρίας και του Γραμματικού όπου βρέθηκε επιγραφή του 4ου αιώνα π. Χ., η οποία αναφέρει ένα Ιερό της Γης. Εκεί, όπως διαπιστώθηκε, υπήρχε οικισμός από τα Ρωμαϊκά χρόνια.
• Η Βιοτεχνική Σχολή η οποία λειτουργεί από το 1898 με σκοπό την εκμάθηση της υφαντικής τέχνης. Ιδρύθηκε από τους Νικόλαο και Ελένη Ζαρίφη και το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας. Οι μαθητές πρέπει να είναι Τήνιοι και φοιτούν δωρεάν. Στεγάζεται σε ιδιόκτητους χώρους στο άνω τμήμα της οδού Ευαγγελιστρίας και ανήκει στο Σύλλογο Κυριών «Ο Ευαγγελισμός». Παραπλεύρως της αίθουσας με τους αργαλειούς λειτουργεί εκθετήριο, όπου πωλούνται διάφορα αξιόλογα είδη υφαντικής τέχνης, που παράγονται στη Σχολή.
• Η Ιερατική Σχολή η οποία λειτουργεί από το 1966, στο άνω άκρο της Λεωφόρου Μεγαλόχαρης έναντι του Ιερού Ιδρύματος. Οι μαθητές φοιτούν, διαμένουν και σιτίζονται στη Σχολή ως υπότροφοι του κράτους. Οι εκατοντάδες απόφοιτοί της έχουν επανδρώσει ιερούς ναούς σε όλη τη χώρα.

Η Ιστορία εύρεσης της θαυματουργής εικόνας της Εικόνας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Ο Ιερός Ναός της Ευαγγελιστρίας χτίστηκε στο σημείο όπου βρέθηκε η Εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, μετά από όραμα της Μοναχής Πελαγίας. Αυτή η Εικόνα θεωρείται θαυματουργή από τους πιστούς και συνδέεται με συγκλονιστικές αναφορές πίστης και λύτρωσης σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους, όταν προσεύχονται ενώπιον της.

Η ιστορία του Ιερού Ναού συνδέεται με τη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Η ανακάλυψη της Αγίας Εικόνας το 1823 θεωρήθηκε θαύμα και σημάδι επιτυχίας για την επανάσταση της Ελλάδας ενάντια στην τουρκική κυριαρχία, ενώ η ανέγερση του εντυπωσιακού ναού αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο αρχιτεκτονικό έργο του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Το 1821, η Θεοτόκος εμφανίστηκε σε έναν γέροντα κηπουρό στο όνειρό του και του είπε να πάει στο χωράφι του Αντωνίου Δοξαρά για να σκάψει και να βρει την εικόνα της. Παρόλο που η προσπάθεια απέβη άκαρπη, αυτό το γεγονός θεωρήθηκε θεϊκός οιωνός για τη δικαιοσύνη και την επιτυχία της ελληνικής επανάστασης.

Μετά από δύο χρόνια, η Μοναχή Πελαγία είδε στο όνειρό της την Παναγία για τρεις συνεχόμενες εβδομάδες, ζητώντας να οργανώσει ανασκαφές για να ξεθάψουν και να ανακαινίσουν τον ναό που βρισκόταν θαμμένος στο χωράφι του Αντωνίου Δοξαρά. Ο Μητροπολίτης της Τήνου, Γαβριήλ, ενημερώθηκε για αυτό και προσκάλεσε τους τοπικούς αξιωματούχους και τον λαό να βοηθήσουν όσο μπορούν για τον σκοπό αυτό.

Ο λαός ξεκίνησε ευχαρίστως τις ανασκαφές τον Σεπτέμβριο του 1822 και ανακάλυψε τα ερείπια του παλαιού ναού του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Αρχικά, όμως, δεν βρέθηκε καμία ίχνη εικόνας, γεγονός που προκάλεσε απογοήτευση και οδήγησε στην εγκατάλειψη του εγχειρήματος.

Οι ανασκαφές συνεχίστηκαν και στις 30 Ιανουαρίου 1823, η αξίνα ενός εθελοντή εργάτη από το χωριό Φαλατάδος, Δημήτρη Βλάσση, ακούμπησε τη θαυματουργή εικόνα του Ευαγγελισμού, διαιρώντας την στη μέση μεταξύ της εικονιζόμενης Θεοτόκου και του Αρχαγγέλου. Αμέσως μετά την εύρεση το μήνυμα διαδόθηκε ταχύτατα σε ολόκληρο τον Ελληνισμό. Από κάθε γωνιά της Ελλάδας καταφθάνει κόσμος για να προσκυνήσει ταπεινά την Θεία Εικόνα και να παρακαλέσει για την απελευθέρωση του Έθνους. Οι Έλληνες ένιωθαν πλέον βέβαιοι για την απελευθέρωση. Το γεγονός θεωρήθηκε ως βέβαιο Ιερό μήνυμα του Ελληνορθόδοξου Χριστιανισμού, για το δίκαιο της επανάστασης. Στο νησί καταφθάνουν σημαντικά πρόσωπα της επανάστασης για να προσκυνήσουν, ανάμεσά τους οι Κολοκοτρώνης, Μιαούλης, Νικηταράς και Μακρυγιάννης. Ο ναός εορτάζει στις 30 Ιανουαρίου (ημέρα εύρεσης της εικόνας), 25 Μαρτίου (Ευαγγελισμός της Θεοτόκου), 23 Ιουλίου (όραμα Αγίας Πελαγίας), και 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου), με τον λαμπρότερο πανηγυρισμό της ημέρας αυτής σε όλο το Αιγαίο.