Ψαρά

Η καταστροφή των Ψαρών κατά την επανάσταση των Ελλήνων αποτέλεσε θέμα ύμνησης από τον εθνικό ποιητή της Ελλάδας, Διονύσιο Σολωμό, και αποτυπώθηκε σε έναν πίνακα από τον διάσημο Έλληνα ζωγράφο Νικόλαο Γύζη. Το νησί έγινε σημαντικό μέρος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, αφού αποτελούσε την τρίτη σημαντικότερη ναυτική δύναμη στον αγώνα, μετά από τις νήσους της Ύδρας και τις Σπέτσες. Δύο εξαιρετικά προσωπικότητες, ο Κανάρης και ο Πιπίνος, έπαιξαν κεντρικό ρόλο ως μπουρλοτιέρηδες στον αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία. Ο Κανάρης αργότερα υπηρέτησε ως υπουργός Ναυτικών και Πρωθυπουργός της Ελλάδας, ενώ ο Πιπίνος είναι γνωστός ως ένας από τους πιο διάσημους ηρωες της Ελληνικής Επανάστασης.

Η καταστροφή των Ψαρών με το Ολοκαύτωμα του 1824 προκάλεσε αναταραχή σε όλη την Ευρώπη και είχε σημαντικές επιπτώσεις στον αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία. Αυτό το γεγονός άλλαξε τη στάση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων προς τον αγώνα της Ελλάδας.

• Κατσούνι: Η πιο δημοφιλής παραλία των Ψαρών, βρίσκεται στο ανατολικό μέρος του χωριού και είναι αμμώδης και ρηχή. Είναι γνωστή για τον μεγάλο τουριστικό όγκο που δέχεται.
• Αγία Κυριακή: Αυτή η παραλία βρίσκεται κρυμμένη μεταξύ βραχωδών πλαγιών, στο τέλος της παραλίας Κατσούνι. Είναι ιδανική για ήσυχες βουτιές, προσφέροντας την αίσθηση της απόμονης παραλίας.
• Λαζαρέττα: Η πιο όμορφη παραλία των Ψαρών, όπου μπορείτε να απολαύσετε τα γαλάζια νερά και τη χρυσαφένια άμμο. Βρίσκεται στη νότια πλευρά κοντά στο λιμανάκι.
• Λήμνος: Στον ευρύτερο ψαριανό λιμένα, η παραλία της Λήμνου σας χαρίζει αξέχαστες στιγμές. Έχει παχιά άμμο και διακριτικό βότσαλο και βρίσκεται 4 χιλιόμετρα από τον οικισμό.
• Λάκκα: Η παραλία της Λάκκας προσφέρει εκπληκτικά ηλιοβασιλέματα με θέα το ιστορικό Αϊ-Νικολάκι και τα γύρω Νησόπουλα που βρέχονται από τα νερά της Λάκκας. Βρίσκεται 3 χιλιόμετρα δυτικά του οικισμού.
• Αρχοντίκι: Αυτή η παραλία απέχει μόλις λίγα μέτρα από τη Λάκκα και διαχωρίζεται από αυτήν με ένα μικρό κομμάτι γης. Τα κρυστάλλινα νερά της αγγίζουν το Δασκαλιό και προσφέρουν θέα προς το Αιγαίο.
• Κάτω Γιαλός: Αυτή η βοτσαλωτή παραλία βρίσκεται μεταξύ της χερσονήσου Μαύρης Ράχης και του Αγίου Νικολάου. Τα καθαρά και γαλάζια νερά της προσφέρουν εξαιρετικές ευκαιρίες για μακροβούτια, ενώ η θέα προς τα Αντίψαρα είναι εντυπωσιακή και αξίζει μια επίσκεψη.

• Ο αρχαιολογικός χώρος στο Αρχοντίκι: Περιλαμβάνει έναν οικισμό και ένα νεκροταφείο από τη Μυκηναϊκή Εποχή που εκτείνονται μέχρι τη θάλασσα, με κομμάτια του οικισμού και του νεκροταφείου να βρίσκονται υποβρύχια. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφές που διενεργήθηκαν στον τόπο αυτό κατά τον 20ο αιώνα, τώρα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χίου.
• Η Μαύρη Ράχη: Είναι ένας λόφος στα Δυτικά του λιμανιού των Ψαρών, με ιστορική και συμβολική σημασία για το νησί. Το 1824 αποτελούσε το τελευταίο οχυρό του νησιού και είχε κανόνια και πυριτιδαποθήκη. Σήμερα, υπάρχει ένα απλό μνημείο που τιμά την αυτοθυσία των Ψαριανών αγωνιστών.
• Ο ναός του Αγίου Νικολάου: Είναι αφιερωμένος στον προστάτη των ναυτικών. Εχει εντυπωσιακές διαστάσεις και ξεκίνησε να κτίζεται το 1785 και ολοκληρώθηκε το 1793 τη χρονιά που γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος Κανάρης. Ο ναός καταστράφηκε το 1824 αλλά ανακαινίστηκε το 1863, όταν οι Ψαριανοί επέστρεψαν στο νησί τους μετά από την καταστροφή. Αξίζει να ανέβει κανείς τα 60 σκαλοπάτια για να επισκεφθεί την εκκλησία, στην οποία προσευχήθηκε ο Κανάρης πριν ξεκινήσει το μεγάλο του κατόρθωμα.
• Το Μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου: Βρίσκεται στο βόρειο μέρος του νησιού και αναφέρεται ως σταυροπήγιο σε έγγραφο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' (1797). Καταστράφηκε κατά την ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού το 1824, αλλά ανακατασκευάστηκε στη συνέχεια. Σήμερα φιλοξενεί αρχαίες εικόνες και διαθέτει επίσης αξιόλογη βιβλιοθήκη με παλαιά και χειρόγραφα βιβλία. Το καθολικό της ακολουθεί τον λεγόμενο Αθωνικό τύπο ναού.

• Πεζοπορία: Κατά τη διάρκεια της παραμονής σας στα Ψαρά, έχετε τη δυνατότητα να εξερευνήσετε το νησί πραγματοποιώντας πεζοπορικές διαδρομές μέσα στη φύση. Τα μονοπάτια που θα ακολουθήσετε θα σας οδηγήσουν σε όμορφα εκκλησάκια και σε σημαντικά ιστορικά αξιοθέατα του νησιού. Κατά την περιήγησή σας, θα ήταν σημαντικό να δώσετε προσοχή στις περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο "Natura 2000", καθώς αυτές αποτελούν βιότοπους υψηλής φυσικής αξίας και χρήζουν ειδικής προστασίας.
• Υποβρύχιο ψάρεμα: Κατά τη διαμονή σας μπορείτε να ασχοληθείτε με το υποβρύχιο ψάρεμα, καθώς οι πολυάριθμες βραχονησίδες του νησιού αποτελούν πλούσιους ψαρότοπους.
• Αθλητικές δραστηριότητες: Για τους αθλητές, το νησί διαθέτει ένα γήπεδο ποδοσφαίρου 5x5 μέσα στον οικισμό, καθώς και μια οργανωμένη παραλία Beach Volley στην παραλία Κατσούνι. Κάθε Αύγουστο, διοργανώνεται τουρνουά Beach Volley από τον πολιτιστικό σύλλογο "Αδελφότητα Ψαριανών", ενώ υπάρχει επίσης αγώνας ποδοσφαίρου στον οποίο συμμετέχουν τοπικές ομάδες.