Τήλος

Στο νησί έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά παλαιοντολογικά ευρήματα και οστά νάνων ελεφάντων που χρονολογούνται στη Μεσολιθική εποχή και έχουν εντοπιστεί στο σπήλαιο Χαρκαδιό. Τον 5ο αιώνα, η Τήλος έγινε μέλος της Α' Αθηναϊκής Συμμαχίας, κάτι που προκύπτει από φορολογικούς καταλόγους όπου αναφέρεται το όνομά της. Ωστόσο, τον 4ο αιώνα το νησί ήταν ανεξάρτητο, κάτι που επιβεβαιώνεται από επιγραφές και νομίσματα που κυκλοφορούσαν. Από τα μέσα του 3ου αιώνα μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο, ανήκε στο ισχυρό ροδιακό κράτος.

Κατά τη βυζαντινή περίοδο, αποτελούσε διοικητικό τμήμα του θέματος της Σάμου και εκκλησιαστικά υπαγόταν στη μητρόπολη της Ρόδου. Οι Ιωαννίτες Ιππότες κατέλαβαν την Τήλο το 1309 και διατήρησαν την αυτονομία της και ενίσχυσαν την άμυνά της με την κατασκευή ή επισκευή κάστρων. Η ασφάλεια και η οικονομική άνθιση οδήγησαν σε μεγάλη καλλιτεχνική δραστηριότητα, ειδικά στην εκκλησιαστική αγιογραφία. Οι Τούρκοι πραγματοποίησαν την πρώτη επίθεσή τους στην Τήλο το 1322 και την κατέλαβαν το 1522. Μετά την Τουρκοκρατία, ακολούθησε η Ιταλοκρατία το 1912, ενώ το 1943 καταλήφθηκε από τους Γερμανούς. Το 1948, η Τήλος ενσωματώθηκε στην Ελλάδα.

Οι παραλίες που είναι προσβάσιμες με αυτοκίνητο ή με τα πόδια είναι ο Άγιος Αντώνιος, η Έριστος, η Πλάκα, τα Λεθρά, τα Λιβάδια και η Βλυχάδα.

• Άγιος Αντώνιος: Ίσως μία από τις πιο ήσυχες παραλίες. Το μικρό ψαροχώρι του Αγίου Αντωνίου, με τους μόλις 39 κατοίκους, βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του νησιού και είναι γνωστό για τους όμορφους φοίνικες και τα αλμυρίκια που προσφέρουν απλόχερα τη σκιά τους τις μεσημεριανές ώρες. Στο μικρό λιμανάκι που σχηματίζεται στον κόλπο του θα βρείτε, εκτός από δεκάδες αραγμένα ψαροκάικα, και αρκετά γραφικά ταβερνάκια καθώς και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στην περιοχή υπάρχει αρχαίο νεκροταφείο με απολιθωμένους ανθρώπινους σκελετούς, οι οποίοι είναι ορατοί μόνο μέσα από τη θάλασσα.
• Έριστος: Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο δημοφιλή παραλία του νησιού. Κολυμπήστε στα γαλαζοπράσινα νερά της Ερίστου και απολαύστε τον ήλιο άφοβα χάρη στα αρμυρίκια κάτω από τα οποία μπορείτε να στρώσετε την ψάθα σας.
• Πλάκα: Στην Πλάκα, κάτω από τους ψηλούς ευκάλυπτους, πανέμορφα παγώνια τριγυρνούν ελεύθερα στα ψιλά βότσαλα, ανοίγοντας τα πολύχρωμα φτερά τους για να σας καλωσορίσουν. Η παραλία βρίσκεται 4 χλμ δυτικά του Αγίου Αντωνίου και μπορείτε να φτάσετε σε αυτήν είτε με αυτοκίνητο είτε με τα πόδια.
• Λεθρά: Τα Λεθρά είναι μια απομονωμένη παραλία προσβάσιμη μόνο με τα πόδια ή με βαρκάκι. Βρίσκεται στην ανατολική ακτή του νησιού και είναι ιδανική για μοναχικό μπάνιο.
• Λιβάδια: Είναι μία από τις μεγαλύτερες παραλίες του νησιού και βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο λιμάνι. Τα Λιβάδια έχουν κρυστάλλινα νερά και ακτή στρωμένη με βότσαλα. Η παραλία είναι ιδανική για οικογένειες με παιδιά καθώς έχει ρηχά και πολύ ζεστά νερά. Εδώ θα βρείτε αρκετά εστιατόρια, καφετέριες, παραδοσιακά μαγαζιά αλλά και μίνι μάρκετ με όλα τα απαραίτητα.
• Βλυχάδα: Μικρή, όμορφη παραλία που προσφέρει ηρεμία καθώς δεν είναι εύκολα προσβάσιμη και βρίσκεται κοντά στα Λιβάδια. Για να φτάσετε εδώ με τα πόδια, θα πρέπει να διασχίσετε ένα δύσβατο μονοπάτι που βρίσκεται σε αρκετά μεγάλο ύψος και προϋποθέτει απότομη κατάβαση.

• Το Μεσαιωνικό Κάστρο της Μισαριάς: Ανεγέρθηκε τον 15ο αιώνα από τους Ιωαννίτες ιππότες. Μέσα στα εντυπωσιακά τείχη του κάστρου, υπάρχουν ερείπια πολλών κτιρίων και ένα καμαροσκέπαστο εκκλησάκι αφιερωμένο είτε στον προφήτη Ηλία είτε στον Τίμιο Σταυρό. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης ερείπια βυζαντινού οικισμού και μικρά εκκλησάκια από τον 13ο και 15ο αιώνα με αξιόλογες αγιογραφίες.
• Το Μικρό Χωριό: Είναι ένας οικισμός που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα και ακμάστηκε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα. Ωστόσο, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακόμη υπάρχουν εγκαταλελειμμένες πέτρινες κατοικίες, κατάλοιπα του μικρού μεσαιωνικού κάστρου "Κάστρο του Λάμπρου", με έναν ημικυκλικό πύργο που διατηρείται σε καλή κατάσταση, καθώς και βυζαντινές εκκλησίες με μοναδικές τοιχογραφίες.
• Η Παλαιοντολογική Συλλογή της Τήλου: Βρίσκεται στο Μεγάλο Χωριό και περιλαμβάνει ευρήματα από τις ανασκαφές στο σπήλαιο του Χαρκαδίου. Εκεί βρέθηκαν αρχαία κεραμικά, εργαλεία νεολιθικής εποχής και απολιθώματα νάνων ελεφάντων. Επιπλέον, παρουσιάζονται σχέδια και φωτογραφίες από τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στη δεκαετία του 1970 από τον καθηγητή γεωλογίας, Νικόλαο Συμεωνίδη.
• Το Σπήλαιο Χαρκαδιού: Βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα νότια του Μεγάλου Χωριού, στο κέντρο της Τήλου. Ανακαλύφθηκε το 1971 από τον γεωλόγο και σπηλαιολόγο Νικόλαο Συμεωνίδη και έχει μεγάλη σημασία. Κατά τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν, ανακαλύφθηκαν νεολιθικά αντικείμενα, όπως πέτρινα κυνηγετικά εργαλεία και κεραμικά. Το εντυπωσιακότερο εύρημα ήταν τα απολιθώματα ζώων, συμπεριλαμβανομένων χελωνών, ελαφιών και ειδικά των ελεφάντων νάνων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτοί οι νάνοι ελέφαντες ζούσαν στο νησί πριν από περίπου 45.000 χρόνια και εξαφανίστηκαν περίπου 4.000 χρόνια πριν.